Το 1925, ο Φρόυντ  βρίσκεται υποχρεωμένος να στείλει στο Παρίσι μια αντιπρόσωπο της ψυχανάλυσης, την κ. Σοκόλνικα (στην οποία θα οδηγήσει τον έφηβο Αντρέ Ζιντ η μητέρα του) αφού οι τοπικοί παράγοντες αποδεικνύονται επίλεκτοι του Opus Dei και της Action française, επιφορτισμένοι να εμποδίσουν μια « γερμανική» δράση να έρθει να διαφθείρει την «γενναία γαλλική νεολαία». Ένας Αλσατός είναι  μέλος της ομάδας που υπηρέτησε στον γερμανικό στρατό το ´14, ο Λαφόργκ, και του οποίου η αλληλογραφία με τον Φρόυντ  μαρτυράει μια κωμική αμφιθυμία από το πολύ να είναι χονδροειδής. Λόγω του ότι συμμετείχε στην Γκεστάπο κατά τη διάρκεια του πολέμου, του προτείνεται το 45 να κάνει διακοπές διαρκείας στο Μαρόκο ώστε να επιστρέψει όταν πια θα έχουν ηρεμήσει τα πνεύματα. Τη δεκαετία του 60 είχα έτσι την ευκαιρία να τον ακούσω σε μια βραδιά στου Λεκλαίρ : καλά θα έκανε να είχε ξεχαστεί στο Μαρόκο.

Το σκηνικό αλλάζει μετά την απελευθέρωση, που βλέπει στην κεφαλή της Ψυχαναλυτικής Εταιρείας του Παρισιού έναν Εβραίο αντιστασιακό, τον μοναδικό Γάλλο  που είχε κάνει στη Βιέννη ανάλυση με τον Φρόυντ, τον Σάσα Νας, πατέρα του φίλου μας Μαρκ• και ένας Εβραίος κομμουνιστής, ο οποίος θα αποταχθεί μετά από τη συμβολή του σε ένα κακόβουλο άρθρο που παρουσιάστηκε στη Nouvelle Critique, επίσημο περιοδικό για τους διανοούμενους του Κομμουνιστικού Κόμματος, πάνω στην ψυχανάλυση «αστική επιστήμη», και χωρίς ποτέ να έχει δοκιμάσει το ντιβάνι : ο Σερζ Λεμποβισί (το 1967, σύμβουλος του Πονιατόφσκι, υπουργού υγείας RPR, θα του συγκρατήσει το χέρι για να τον εμποδίσει να υπογράψει την τοποθέτηση μου ως διευθυντή στα ψυχιατρικά νοσοκομεία του Παρισιού). 

Μέσα σε αυτό το κλίμα, ο Λακάν εγκαινιάζει στην SPP μια διδασκαλία αποκομμένη από κάθε ιδεολογία και υλιστή : υλιστικότητα του γράμματος. Πρέπει να είσαι τρελός, οχι;

Οι νέοι εισρέουν, ή ακόμα παρακολουθούν τα μαθήματα των παρόντων πανεπιστημιακών, όπως ο Λαγκάς ή η κ. Φαβέζ-Μπουτονιέ, με αποτέλεσμα οι επικεφαλής της SPP να αποφασίσουν, για να αμυνθούν, πως αυτή θα ήταν μια διδασκαλία κωδικοποιημένη όπως η ιατρική και επικυρωμένη με ένα δίπλωμα συν-επισφραγισμένο από το πανεπιστήμιό της. 

Ένα ομιχλώδες απόγευμα, οι συνωμότες συναντιούνται στην αυλή ενός κακού μπιστρό για να κάνουν απόσχιση, η Ντολτό, στην οποία ο Λεμποβιτί είχε ορκιστεί ότι όσο ο ίδιος ζει εκείνη δεν θα γινόταν παιδοψυχαναλύτρια, ο Λαγκάς, η κ.Φαβέζ-Μπουτονιέρ, και βλέπουν  να έρχεται κοντά τους απρόσμενα, ο Λακάν,ο οποίος ήταν τότε πρόεδρος της SPP.

Ήταν το 1957 που είχα να παρουσιαστώ στους αντιπροσώπους αυτής της αξιότιμης Εταιρίας, της επονομαζόμενης Française de Psychanalyse, στον καθηγητή Λαγκάς και στην καθηγήτρια Φαβέζ-Μπουτονιέρ, ώστε να γίνω δεκτός για να κάνω μια διδακτική ψυχανάλυση, αυτήν που είχα ζητήσει άκομψα από τον Λακάν για να με αναλάβει - και μαθαίνοντας επί τη ευκαιρία πως μπορούσε να χρησιμεύσει σε μια εκπαίδευση, ποτέ δεν ξέρει κανείς.

Τα νεότερα: το Σεμινάριο του Λακάν έφθασε να καλύψει όλο το χώρο, παρακινώντας ένα ακροατήριο ευφυών μαθητών, ελπίδα μιας μελλοντικής ανθούσας πορείας της ψυχανάλυσης, όταν ο Λαγκάς συνεργαζόμενος με μερικούς άλλους ξεκινά ένα αίτημα αναγνώρισης της ομάδας από την Διεθνή Ψυχαναλυτική Εταιρεία, μητρικός οίκος τόσο ορθόδοξος που δεν είχε πια άλλον τρόπο να χειριστεί παρά μόνο ως φετίχ τις φροϋδικές εκφορές λίγο ως πολύ κατανοητές.

Δύο Άγγλοι ερευνητές στάλθηκαν στο Παρίσι με  έξοδα αυτών που είχαν ζητήσει την έρευνα για να εξετάσουν τους αναλυόμενους του Λακαν.

-« Σας αρέσουν οι βραχείες συνεδρίες; με ρώτησε ο κύριος Γαλοπούλας (Turkey, στο πρότυπο). 

-Εε... απάντησα.» 

Η SFP θα εισέλθει στο καθεστώς του study group(ομάδα επιτηρούμενη και εκπαιδευόμενη από την IPA εως ότου η ορθοδοξία στερεοποιηθεί) υπό έναν όρο: τέλος στην διδασκαλία του Λακάν και στη θέση του ως διδάσκοντα ψυχαναλυτή.
Όσοι αμφισβητούσαν αυτήν την έκβαση συγκεντρώνονται ένα βράδυ στο σαλόνι του Φρανσουα Περριέ, στην λεωφόρο de l’Observatoire • ήμασταν λοιπόν γύρω στους τριάντα, και βλέπαμε τον Περριέ να κάθεται πίσω από ένα μικρό τραπέζι για να διαβάσει την δημιουργία, με δυο τρεις πειρατές, μιας νέας ομάδας όταν ο Λακάν θα απομακρυνόταν για να διαβάσει την πράξη της ίδρυσης της Σχολής :
«Τόσο μόνος όσο ήμουν πάντα στην σχέση μου με το ψυχαναλυτικό αίτιο...»
Τη προηγούμενη ο Λακάν μου είχε δώσει το κείμενο, δακτυλογραφημένο σε ένα φίνο χαρτί, αφιερωμένο φιλικά.
Υ.Γ. Γιατί να δίνουμε σήμερα μια περίληψη της ιστορίας της ψυχανάλυσης στη Γαλλία;
Οι φίλοι μας αναρωτιούνται για τους κραδασμούς που προκαλεί η ψυχανάλυση έτοιμη να πέσει θύμα βιασμού όπως είναι αθώα, παρθένα, και χωρίς προστάτη. Το κερασάκι στην τούρτα: ο βιαστής θα ονομαστεί γενικά ως αρχηγός της ομάδας. 

Σαρλ Μελμάν - 22 Απριλίου 2018

μετάφραση : Yorgos Dimitriadis