Τα νέα δεν είναι καλά για τα παιδιά στη Γαλλία, η χρονιά ξεκινάει άσχημα γι’ αυτά. Πάρτε δύο πληροφορίες που εμφανίστηκαν πρόσφατα στις μεγάλες εφημερίδες μας: Δεν αντέχουμε την παρουσία τους στους δημόσιους χώρους, γι’ αυτό και εισάγουμε βαγόνια χωρίς παιδιά στα τρένα. Το ίδιο ισχύει και για τα αεροπλάνα και τα εστιατόρια. Ουστ ! Βγείτε έξω!

Αλλά… γιατί πρέπει να απαγορεύσουμε τα πιτσιρίκια ; Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι προκαλούν μια ενόχληση (θόρυβος, σκουπίδια, συμπεριφορά κ.λπ.) που υπερβαίνει τη συνήθη ανοχή μετά τη δεκαετία του ’60.

Η άλλη ανησυχητική πληροφορία αφορά το ποσοστό παχυσαρκίας μεταξύ των παιδιών -αλλά και των ενηλίκων- το οποίο συνεχίζει να αυξάνεται, όπως και σε πολλές χώρες. Πρόκειται για ένα πραγματικό πρόβλημα υγείας, μια μάστιγα με πολλές αιτίες, φυσικά.

Οι ψυχαναλυτές έχουν ήδη πιάσει τον παλμό αυτής της κοινωνικής εξέλιξης (αν όντως είναι μια τέτοια εξέλιξη!) από τα πλεονεκτικά σημεία παρατήρησης και λειτουργίας τους: τα ιατρεία, τα γραφεία  και τους θεσμούς όπου ασκούν το επάγγελμά τους. Και είναι αλήθεια ότι τα κλινικά τους εργαλεία τους επιτρέπουν να δουν ότι η χημική ή χειρουργική αντίδραση δεν είναι παρά ένα μπάλωμα, όπως έχει δείξει το έργο της EPEP (École de psychanalyse de l’enfant et de l’adolescent) μας τα τελευταία 25 χρόνια.

Τι μπορούμε λοιπόν να πούμε; Ή μάλλον τι να πούμε, αφού η σχετικά απλή λύση είναι προσιτή, δεδομένη από την ίδια τη δομή της γλώσσας. Δεν είναι θέμα να διώξουμε τα παιδιά και να αναβάλουμε τη γονεϊκότητα για αργότερα, όταν ξέρουμε ότι υπάρχει η λογική χρονικότητα για να τη σεβαστούμε. Ούτε τίθεται θέμα να κάνουμε τους ενήλικες να αισθάνονται ένοχοι όταν πρέπει να αντιμετωπίσουν αυτό που ο Φρόιντ αποκαλούσε αστειευόμενος το αδύνατο έργο της εκπαίδευσης της επόμενης γενιάς. Ούτε υπάρχει βέβαια το  ξύλο στον ορίζοντα – αν και οι τρείς κατηγορίες του Λακάν πρέπει να αρθρώνονται, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού (άρα όχι ζουμ γονεϊκότητα!)

Η γλώσσα εμπεριέχει μέσα της μια μορφή εξουσίας που δεν είναι ούτε ευγενική ούτε κακιά και η οποία, αν την πάρουμε στα σοβαρά, δημιουργεί σαφείς θέσεις για  τον καθένα. Αντί να ανακηρύσσουμε τα παιδιά persona non grata, ενώ τα τα μπουκώνουμε με « απεριόριστα πακέτα » για τη δική μας ευκολία, θα ήταν καλύτερα να αναλύσουμε τι είναι αυτό που εμποδίζει τους γονείς – σε κάθε ξεχωριστή ιστορία, αλλά και στο σημερινό κοινωνικό πλαίσιο – να κάνουν τα σημεία στίξης και τις τομές που χρειάζονται για να μεγαλώσουν… ακόμα κι αν έχουν κακή φήμη.

Omar Guerrero